Cầu nguyện trong đạo Phật: Chìa khoá tìm kiếm hạnh phúc

Cầu nguyện cho ai?

Với tâm lý thường tình, chúng ta đều mong những điều tốt lành đến với những người thân yêu và bản thân mình, cầu nguyện cho người quá cố lẫn người hiện tại. Đối với người quá cố, có ba lý do chính khiến người ta cầu nguyện.

Một là nhu cầu tâm lý gắn bó giữa kẻ ở và người đi và ta muốn che chở, giúp đỡ cho họ. Khi còn sống bên nhau, ta có thể làm nhiều thứ cho người thân yêu của mình. Một khi người thân mất đi, ta bất lực. Do đó, nhiều người tin rằng, nhờ cầu nguyện, chúng ta “gởi gắm” người thân của mình để nhờ một đấng thiêng liêng nào đó giúp đỡ! Với cách này, người cầu nguyện cảm thấy tâm lý nhẹ nhàng hơn, yên tâm hơn khi có cảm giác có thể tiếp tục ở bên cạnh và hỗ trợ cho người thân đã mất.

Hai là tâm lý muốn được che chở bởi người quá cố. Chính vì không hiểu được những gì đang xảy ra với người thân đã mất, chúng ta thường tưởng tượng rằng họ có một năng lực đặc biệt hơn người còn sống, nên chúng ta cầu nguyện họ che chở, phù hộ cho mình được mạnh khỏe, thành công và bình an trong cuộc sống. Lúc này, người thân đã mất trở thành đối tượng để ta cầu xin. Ba là, thoạt nghe rất nghịch lý, đó là cầu nguyện vì sợ người thân quá cố trở về quấy nhiễu làm xáo trộn cuộc sống của mình mà nhờ thế lực siêu nhiên can thiệp để vô hiệu hóa điều này nhằm giữ cho cuộc sống chúng ta được bình yên.

Đối với bản thân mình và người thân còn sống, chúng ta có thể kể đến hai lý do khiến người ta cầu nguyện. Một là mong ước có cuộc sống hạnh phúc và hai là sợ hãi và tránh né khổ đau. Thực ra hai lý do này chỉ là hai mặt của một vấn đề. Mong có được điều này, hạnh phúc chẳng hạn, cũng hàm nghĩa là chúng ta sợ phải đối mặt với một thực tế ngược lại với điều chúng ta mong đợi là khổ đau. Sợ và muốn tránh né khổ đau cũng đồng nghĩa với việc chúng ta đang mong một điều ngược lại là hạnh phúc. Nằm sâu trong tiềm thức, khi cầu nguyện là lúc ta thể hiện tâm lý bất lực, không tự chủ và bất an khi cả điều chúng ta mong đợi và sợ hãi đều nằm ngoài tầm tay của mình.

Sao lại cầu nguyện?

Cuộc sống vô thường này là bất toàn và vạn vật luôn thay đổi không lường được ở mọi phương diện, mọi mức độ đã tạo nên nỗi bất an, lo âu và căng thẳng thường trực đối với mỗi người chúng ta. Những gì đến với bản thân mình và người thân yêu ngoài tầm kiểm soát và can thiệp của bản thân, nên chúng ta bất lực trong đau khổ với những đổi thay không theo ý muốn của mình. Để tự trấn an và mong ước những gì tốt đẹp nhất, con người nghĩ đến sự có mặt thật sự của thế giới vô hình và chúng ta hướng về để cầu xin được che chở, được bảo an. Trong thế giới đó, chúng ta tin là có một hay nhiều đấng linh thiêng, có thể là Đức Phật, là Chúa, là Thượng đế, là thánh Allah. Những đấng thần linh này luôn sẵn sàng che chở, đem điềm lành tới hay ít ra là gia hộ cho chúng ta thành tựu sở nguyện khi chúng ta thành tâm hướng về chư vị mà cầu. Chúng ta tin là các vị sẽ ra tay can thiệp khi chúng ta cần và lên tiếng, miễn là chúng ta có niềm tin sâu sắc nơi quý Ngài.

Đối với bản thân mình, trong giới Phật tử Việt Nam, cầu nguyện sự gia hộ của Bồ-tát Quán Thế Âm là một trường hợp rất phổ biến. Cầu nguyện này không phải là sự van xin hay yêu cầu, mà là trường hợp của sự cầu xin được hướng dẫn, được hỗ trợ thêm cho cuộc sống của chúng ta.

Sao lại cầu nguyện cho tự mình?

Người theo tôn giáo nào thì biến giáo chủ của tôn giáo mình thành một vị thần có quyền năng ban ơn giáng phước cho tín đồ đệ tử. Đức Phật của chúng ta, vô hình trung cũng thành một vị thần trong cách nghĩ của những người không thấu hiểu giáo lý đạo Phật một cách rốt ráo. Thật ra, Ngài nào có phải là một Đấng sáng tạo, có quyền thưởng phạt? Ngài là một vị Đạo sư tuyệt vời chỉ ra con đường sáng cho quần sanh thoát khỏi lối mê để không còn đau khổ nữa mà thôi.

Cầu nguyện tích cực và đúng pháp là đánh thức khả năng thánh thiện trong con người của mình. Đó là sự nỗ lực, cần mẫn thực hiện tâm nguyện của mình bằng cách đưa thân, khẩu và ý vào quỹ đạo sống thiện lành để có kết quả an vui và hạnh phúc cho bản thân. Thực hiện các điều kiện cần thiết để có sự tiến bộ thực sự trong đời sống gia đình, xã hội, kinh tế và đời sống tâm linh là một cách thiết thực và khoa học để thể hiện tâm từ bi và sự quan tâm đến người khác.

Chuyển cầu nguyện cho tha nhân thành hồi hướng

Hồi hướng công đức là một phương pháp thực hành pháp chứ không phải đọc tụng suông “nguyện đem công đức này, hồi hướng cho tất cả…”. Khi có nhu cầu gởi tâm niệm lành chuyên chở yêu thương đến người khác, thay vì chúng ta chỉ biết cầu và cầu, chúng ta nên làm những việc lành và hồi hướng công đức lành làm được đó đến đối tượng mà chúng ta hướng đến.

Bạn có thể giúp đỡ người khác và phát triển cộng đồng. Sự thể hiện bên ngoài của hồi hướng có tác dụng về mặt ngữ cảnh hơn là hiệu lực của chính việc cầu nguyện. Sự quan tâm đến người khác là một điều đáng làm, đáng tán thán và khuyến khích. Hồi hướng công đức là cách thể hiện tâm từ bi của mình với tha nhân và trải tâm lành hướng đến tất cả theo phương pháp hồi hướng chia phước.

Thực hiện hồi hướng công đức là cách cụ thể để thể hiện tâm từ bi của mình và chia sẻ năng lượng lành với người khác. Bằng cách này, ta thực hiện tinh thần của đạo Phật và đảm bảo rằng tất cả chúng sanh đều được hưởng phần công đức và phước đức từ việc lành của mình.

Cầu nguyện trong đạo Phật không phải là việc van xin hay yêu cầu từ một đấng thiêng liêng, mà là trường hợp của sự cầu xin được hướng dẫn và hỗ trợ thêm cho cuộc sống của chúng ta. Cầu nguyện tích cực và đúng pháp là đánh thức khả năng thánh thiện trong con người của mình. Thực hiện các điều kiện cần thiết để có sự tiến bộ thực sự trong đời sống gia đình, xã hội, kinh tế và đời sống tâm linh là một cách thiết thực để thể hiện tâm từ bi và sự quan tâm đến người khác.