Mâm cúng đầy tháng bé trai miền Bắc: Phong tục đặc trưng và ý nghĩa

Cúng đầy tháng bé trai là một trong những phong tục truyền thống quan trọng trong văn hóa Việt Nam. Theo quan niệm của người xưa, việc chuẩn bị một mâm cúng đầy tháng đầy đủ, đúng thủ tục sẽ mang lại sự bình an và may mắn cho con sau này. Mâm cúng đầy tháng cũng thay thế lời cảm ơn đến các vị thần đã bảo vệ và che chở “mẹ tròn con vuông”. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về mâm cúng đầy tháng bé trai miền Bắc và những điều đặc trưng của nó.

Mâm cúng đầy tháng miền Bắc có ý nghĩa gì?

Theo truyền thống, đứa trẻ được coi là món quà từ trên trời của các vị thần. Bà Chúa đầu thai và 12 Bà Mụ đã nặn thành và Đức Ông bảo vệ cho tới lúc bé trai sinh ra. Do đó, cha mẹ chuẩn bị mâm cúng đầy tháng như một lời tri ân đến các vị thần đã che chở và bảo vệ “mẹ tròn con vuông”. Mâm cúng đầy tháng cũng mang ý nghĩa mang lại may mắn, sức khỏe và niềm vui cho bé trai trong cuộc sống.

Hiện nay, nhiều gia đình không còn đặt quá nhiều tâm huyết vào lễ cúng đầy tháng nhưng vẫn đảm bảo tuân thủ các quy định truyền thống. Có các quy định riêng trong việc chuẩn bị lễ cúng, bài khấn và lễ vật. Mỗi dòng họ cũng có những tín ngưỡng, truyền thống riêng từ đời này sang đời khác.

Cúng đầy tháng cho bé trai ở Miền Bắc có gì khác so với các miền khác?

Lễ cúng đầy tháng bé trai ở Miền Bắc được chuẩn bị bằng hai mâm cúng. Bàn lớn để cúng 12 Bà Mụ, bàn nhỏ để cúng các vị tiên linh ông bà trong dòng tộc. Về căn bản, mâm cúng đầy tháng bé trai miền Bắc khá tương đồng với miền Trung và miền Nam, chỉ khác ở cách chế biến và nêm nếm gia vị. Một số món phổ biến trong mâm cúng đầy tháng miền Bắc là xôi vò, chè đậu trắng. Ngoài mâm cúng đầy tháng mặn, người miền Bắc cũng thường chuẩn bị mâm cúng chay để mang lại sự thanh tịnh và nhẹ nhàng.

Mâm cúng đầy tháng bé trai miền Bắc gồm những gì?

Những nghi lễ cúng đầy tháng bé trai miền Bắc

Lễ cúng đầy tháng bé trai miền Bắc diễn ra với các nghi lễ sau:

• Nghi thức khai hoa: Đọc tên tuổi và cầu may.
• Nghi thức bắt miếng: Đưa cành hoa qua miệng đứa trẻ để mong những điều may mắn, tốt đẹp đến.
• Nghi thức đặt tên: Thường được kết hợp với lễ cúng đầy tháng. Tuy nhiên, ngày nay nghi thức này có thể được bỏ qua vì gia đình đã đặt tên cho bé ngay khi bé chào đời.

Thường thì người lớn tuổi nhất trong gia đình sẽ thực hiện các nghi lễ này. Họ mặc áo dài và khăn đóng để thực hiện lễ thắp nhang và khấn vái.

Đồ cúng đầy tháng bé trai miền Bắc

Các lễ vật không thể thiếu trong lễ cúng đầy tháng bé trai miền Bắc bao gồm:

• Trái cây: Mâm cúng gồm 5 loại quả tươi, màu sắc đẹp mắt, không bị hư hỏng.
• Hoa tươi: Như hoa ly, hoa cát tường,…
• Nhang, nến.
• Gạo tẻ và muối sạch.
• Bộ đồ hình thế ghi đầy đủ họ tên, ngày tháng năm sinh của bé trai.
• 12 chén trà nhỏ và 1 chén trà lớn.
• 12 chén rượu để bàn Bà Mụ và 3 chén rượu ở bàn Đức Ông.
• Nước lọc.
• Bánh kẹo chia thành 12 đĩa nhỏ và 1 đĩa lớn.
• 12 miếng trầu têm cánh phượng ở bàn Bà Mụ và 3 miếng trầu ở bàn Đức Ông.
• Chè đậu trắng.
• 12 đĩa xôi vò nhỏ và 1 đĩa xôi vò lớn.
• Gà luộc chín tréo cánh.
• Bộ tam sên gồm trứng, thịt heo, tôm hoặc cua đã luộc chín.
• 1 đôi đũa hoa (vì bà Chúa thích sử dụng loại đũa này).

Các lễ vật cúng như xôi vò, chè đậu trắng,… là những món ăn đặc trưng của lễ đầy tháng tại miền Bắc. Tất nhiên, một số gia đình có thể thay đổi thành món ăn khác miễn là vẫn đảm bảo tươi ngon và ngon miệng.

Cách sắp xếp đồ cúng đầy tháng cho bé trai ở miền Bắc

Đồ cúng đầy tháng bé trai miền Bắc thường được sắp xếp trên hai bàn. Bàn lớn để lễ vật cúng 12 Bà Mụ và bàn nhỏ để lễ vật cúng Đức Ông. Cha mẹ cần lưu ý không nên gộp chung hai mâm cúng vì điều này sẽ làm mất nguyên tắc và ý nghĩa của phong tục.

Đồ lễ trên bàn nhỏ được sắp xếp cân đối với nhau, tuân theo nguyên tắc “Đông bình Tây quả” – đặt bình hoa về phía Đông và mâm ngũ quả và các lễ vật về phía Tây.

Lưu ý khi cúng đầy tháng cho con

Lễ cúng đầy tháng ở miền Bắc mang ý nghĩa quan trọng vì đó là lễ tạ ơn các vị thần đã mang lại bình an cho mẹ con và cầu may mắn cho đứa trẻ. Trước khi tổ chức lễ cúng đầy tháng bé trai, các bậc phụ huynh cần lưu ý một số điều sau:

• Chọn ngày giờ chính xác: Việc chọn ngày giờ phù hợp với tuổi tác, giờ sinh và cung mệnh của bé là rất quan trọng. Điều này thể hiện sự hòa hợp giữa yin và yang, khí huyết và vận mệnh của bé.
• Thời gian lễ cúng: Thông thường, thời gian được chọn để cúng đầy tháng là buổi sáng sớm hoặc chiều muộn. Thời điểm này giao thoa giữa ban ngày và ban đêm, rất phù hợp để cúng cho bé.
• Cách tính ngày cúng theo lịch âm: Khi tính ngày cúng đầy tháng bé trai miền Bắc, bố mẹ cần tính theo lịch âm, không dùng lịch Dương. Việc này đảm bảo các vị thần linh có thể hưởng và biết được lòng thành của bạn.
• Chuẩn bị bài văn khấn chuẩn: Bài văn khấn trong lễ cúng đầy tháng cần được chuẩn bị cẩn thận. Các bậc phụ huynh có thể hỏi nhà phong thủy hoặc thầy cúng giàu kinh nghiệm. Bài văn khấn cần ghi rõ tên và ngày tháng năm sinh của bé để các thần linh chứng giám. Đây là chi tiết quan trọng mà nhiều gia đình thường để qua mặt.

Trên đây là những quy định về mâm cúng đầy tháng bé trai miền Bắc. Các vùng miền khác có thể có sự khác biệt nhỏ về lễ vật, ngày giờ và cách thức cúng. Tuy nhiên, ý nghĩa của phong tục này không thay đổi từ vùng miền này sang vùng miền khác. Hi vọng rằng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về lễ cúng đầy tháng ở miền Bắc. Hãy tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trong chuyên mục Chăm sóc bé và Góc chuyên gia của Huggies.

Tham khảo thêm:

• Gợi ý đặt tên con trai hay, ý nghĩa
• Cách đặt tên con gái 2022 nhiều ý nghĩa, hợp tuổi