Chở hay trở? Những sai lầm chính tả thường gặp

Không ai là không mắc phải lỗi sai chính tả, và “chở hay trở” là một trong những trường hợp dùng từ mà nhiều người thường nhầm lẫn. Để hiểu rõ hơn, mời bạn đọc theo dõi bài viết sau đây!

Chở hay trở?

Chở là gì?

“Chở” là một động từ trong tiếng Việt, mang nghĩa là chuyển vận bằng xe, tàu, thuyền.

Ví dụ: xe bò chở đất, chở khách sang sông, tàu chở hàng,…

Trở là gì?

Từ “trở” mang nghĩa rất rộng và có thể là danh từ hoặc động từ. “Trở” là danh từ mang nghĩa là tang.

Ví dụ: nhà có trở, để trở.

“Trở” là động từ với các nghĩa sau:

• Đảo ngược vị trí, cho đầu thành đuôi, trên thành dưới và ngược lại.

  Ví dụ: trở cá cho chín đều, nằm trở đầu đuôi, dễ như trở bàn tay.

• Quay ngược lại, đi về hướng hay vị trí ban đầu.

  Ví dụ: trở về quê cũ, trở lại câu chuyện đang nói.

• Diễn biến chuyển sang chiều hướng khác, thường là xấu đi.

  Ví dụ: trời trở gió.

• Hướng về một phía nào đó để tính phạm vi thời gian, không gian, số lượng.

  Ví dụ: từ Hà Nội trở ra, những năm 80 trở về trước.

Chở hay trở?

Trong ngôn ngữ giao tiếp hàng ngày, “chở” và “trở” có cách phát âm gần giống nhau, điều này dễ khiến nhiều người nhầm lẫn cách sử dụng của hai từ này. Đặc biệt là ở một số tỉnh phía Bắc, giọng địa phương làm cho việc dùng sai từ trở nhiều hơn.

Vì vậy, để không bị nhầm lẫn, chúng ta cần phân biệt rõ nghĩa của “chở” và “trở” và đặc biệt là ngữ cảnh sử dụng từ.

Chẳng hạn, trong trường hợp nói về hành động vận chuyển hàng hóa hay đồ vật bằng phương tiện giao thông thì dùng từ “chở”. Cụ thể là chở hàng, chở đồ.

Trường hợp nói về hành động quay ngược lại, đi về vị trí ban đầu hoặc nói về phạm vi không gian, thời gian, chúng ta dùng từ “trở”. Cụ thể là trở về quê, trở cá cho chín đều, trở về những năm 80,…

Tuy nhiên, một số người ở miền Bắc chỉ dùng sai từ chở – trở trong văn nói vì tính chất giọng địa phương. Tuy nhiên, khi viết thì chúng ta cần tuân thủ nguyên tắc chính tả. Điều quan trọng là biết sử dụng từ đúng trong trường hợp nào.

Một số câu hỏi thường gặp về chở hay trở

Liên quan đến chủ đề “chở hay trở”, GiaiNgo đã tổng hợp một số câu hỏi thắc mắc thường gặp và những trường hợp dùng sai chính tả. Cùng tìm hiểu nhé!

Chở hàng hay trở hàng?

Ở đây, nếu nói về hành động vận chuyển hàng hóa, thì “chở hàng” là cách dùng đúng chính tả. “Trở hàng” là biến thể sai chính tả và không có nghĩa gì cả.

Nguyên nhân dẫn đến cách dùng sai này có thể là do phát âm sai. Trong tiếng Việt, âm “ch” và “tr” dễ bị nhầm lẫn trong cách đọc.

Khi phát âm “ch”, âm gió phát ra nhiều, trong khi phát âm “tr” thì hơi gió bị kìm giữ trong miệng, lưỡi hơi cong lên và bật ra. Nhiều người đã quên nguyên tắc này vì thấy khó đọc nên đơn giản điều chỉnh cách phát âm thành “ch”, dẫn đến sai lỗi trong cả cách viết.

Che chở hay che trở?

Đáp án cho câu hỏi này là “che chở”. “Che trở” là sai chính tả.

“Che chở” là từ ghép đẳng lập, “che” mang nghĩa là che chắn, làm cho không bị xâm hại, làm cho lấp đi (che mưa, che nắng, che đậy). “Chở” mang nghĩa là vận chuyển, chuyên chở đi bằng phương tiện xe cộ, thuyền bè.

Vì vậy, “che chở” mang nghĩa là bảo vệ, nâng đỡ, giúp sức, bênh vực.

Trở về hay chở về?

Cả hai từ “trở về” và “chở về” đều đúng chính tả trong từng trường hợp riêng. Nếu sử dụng sai ngữ cảnh, ta có thể làm sai lệch nghĩa của từ.

Vì vậy, bạn cần hiểu rõ sự khác nhau của hai từ này:

• “Trở về”: nói về hành động quay lại điểm bắt đầu, vị trí hoặc thời gian trước đó. Ví dụ: trở về điểm xuất phát, trở về năm trước, trở về nhà,…

• “Chở về”: nói về hành động chất hàng, đồ vật lên xe, tàu, thuyền,… và vận chuyển về một địa điểm nào đó. Ví dụ: chở hàng hóa về công ty, chở đồ về nhà,…

Chuyên chở hay chuyên trở

Đáp án chính xác cho câu hỏi này là “chuyên chở”. “Chuyên trở” không có nghĩa.

“Chuyên chở” là từ dùng để chỉ khả năng vận chuyển một cái gì đó từ nơi này đến nơi khác nhằm thực hiện một mục đích nhất định. Ví dụ: chuyên chở hàng hóa,…

Những từ sai chính tả thường gặp trong tiếng Việt cần lưu ý

Ông bà xưa có câu: “Phong ta bão táp không bằng ngữ pháp Việt Nam”. Tiếng Việt được xem là một trong những ngôn ngữ khó nên không tránh được sự nhầm lẫn trong cách dùng từ.

Tương tự như “chở” hay “trở”, dưới đây là những lỗi sai chính tả trong tiếng Việt mà nhiều người thường mắc phải:

• “Dành” và “giành”:

  Dành: Dùng để nói đến sự tiết kiệm, cất giữ, xác định quyền sở hữu, chia phần cho ai đó. Ví dụ: để dành, dành cho em,…

  Giành: Dùng để nói về sự tranh đoạt. Ví dụ: giành giật, giành quyền làm chủ.

• “Dữ” và “giữ”:

  Dữ: là tính từ chỉ tính cách, tính chất sự vật. Ví dụ: dữ dằn, giận dữ, dữ tợn, hung dữ, dữ dội,…

  Giữ: là động từ chỉ việc sở hữu, bảo vệ. Ví dụ: giữ của, giữ gìn, giữ xe, giữ đồ,…

• “Khoảng” và “khoản”:

  Khoảng: Chỉ một vùng không gian, thời gian, độ dài bị giới hạn. Ví dụ: khoảng cách, khoảng không. Khoảng cũng dùng để chỉ sự ước lượng, ví dụ: nhóm người khoảng chục người; có khoảng hai chục cái.

  Khoản: Chỉ một đề mục, một bộ phận. Ví dụ: tài khoản, điều khoản, khoản tiền.

• “Chuyện” và “truyện”:

  Chuyện: được kể bằng miệng. Ví dụ: câu chuyện về người phụ nữ.

  Truyện: được viết ra và được đọc. Ví dụ: quyển truyện cổ tích.

• “Dục” và “giục”:

  Dục: Nói về chức năng sinh lý của cơ thể hoặc ham muốn. Ví dụ: thể dục, giáo dục, dục vọng.

  Giục: Nói về sự hối thúc. Ví dụ: giục giã, xúi giục, thúc giục.

• “Xuất” và “suất”:

  Xuất: là động từ nghĩa là ra. Ví dụ: sản xuất, xuất hiện, xuất bản, xuất khẩu, xuất hành, xuất phát, xuất xứ, xuất nhập.

  Suất: là danh từ nghĩa là phần được chia. Ví dụ: suất ăn, tỉ suất, hiệu suất.

• “Bàng quan” và “bàng quang”:

  Bàng quan (tính từ): đứng ngoài mà xem, chứ không dự vào. Ví dụ: người bàng quan trước thời cuộc, người tiêu dùng bàng quan với sản phẩm mới.

  Bàng quang (danh từ): bọng đái, túi chứa nước tiểu.

Hy vọng bài viết trên của GiaiNgo đã giúp bạn hiểu rõ hơn về sự khác biệt giữa “chở” và “trở” cũng như những lỗi sai chính tả thường gặp trong tiếng Việt. Đừng quên đón đọc bài viết tiếp theo!