Cô Bơ là ai?
Cô Bơ Bông (hay còn gọi là Cô Ba Thoải Cung) được cho là con của Thủy Tề dưới Thoải Cung và được phong là Thoải Cung Công Chúa. Trong Tứ phủ thánh cô, Cô Ba Thoải Cung là một trong những thánh cô nổi tiếng. Cô thường được người ta thần tượng vì khả năng ban lộc tình duyên và lộc chữa bệnh.
Thời gian
Ngày 12/6 âm lịch là ngày rước Cô lên đền Mẫu. Tuy nhiên, ngày mất của Cô được truyền là ngày 8/2. Mặc dù nhiều nơi vẫn tổ chức tiệc Cô vào ngày 8/2, nhưng ngày rước Cô lên đền Mẫu mới được xem là ngày chính để tổ chức tiệc Cô Bơ Bông.
Dâng lễ
Cách dâng lễ Cô Bơ có thể tuỳ biến theo ý muốn của mỗi người. Bạn có thể lựa chọn dâng lễ chay hoặc lễ mặn. Về lễ vật, bạn có thể tham khảo một số trang phục và vật phẩm truyền thống như: bộ quần áo trắng đầy đủ trang sức, cây vàng trắng, 90 lễ tiền vàng, quả nón, đôi hài, thuyền rồng, lễ mặn, thanh bông, hoa quả.
Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là sự thành tâm trong dâng lễ. Chỉ cần chén nước cơi trầu và lòng thành tâm, bạn đã có thể cầu chúc và xin đài từ Cô Bơ.
Trình tự dâng lễ
- Trước khi bước vào đền, hãy lòng vòng trước bàn thờ ở phía bên ngoài để xin phép các quan cai quản cho phép bạn tiến vào đền.
- Sau đó, dâng lễ tại một trong các cung của đền và đọc bài văn khấn. Sau khi đọc xong một tuần hương, bạn có thể hạ lễ.
- Sau khi hạ lễ, bạn có thể hóa sớ ở khu vực được quy định trong đền, thường nằm ở phía bên phải đền.
Đi đền Cô Bơ cầu gì
Dân gian truyền rằng, đền Cô Bơ rất linh thiêng. Nếu ai gặp khó khăn hoặc nạn nhân, chỉ cần thành tâm khấn vái và cầu xin, thì sẽ được Cô phù hộ và độ trì, cứu giúp. Vì lẽ đó, du khách trong và ngoài nước thường đến đền Cô Bơ để dâng lễ và cầu nguyện, mong được Cô ban cho sức khỏe, mọi điều hanh thông và thuận lợi.
Hầu giá Cô Bơ
Khi Cô Bơ xuất hiện, cô thường mặc áo trắng và đội khăn đóng có thắt lét màu trắng (sẽ có khi là dải lưng hồng). Cô cảm thấy thoải mái khi dạo chơi trên sông hay hồ bằng đôi mái chèo. Có khi cô sẽ mặc thêm áo khoác trắng, cài 3 nén hương trên khăn và thắt tiền đi đò. Khi kết thúc cuộc dạo chơi, cô thường dùng dải lụa để đo gió và đo mây. Khi Cô Bơ trở về, người ta thường đến xin cô thuốc để chữa bệnh.
Văn chầu Cô Bơ
Bản 1
Nhang thơm một triện, trống điểm ba hồi
Đệ tử con, dâng bản văn mời
Dẫn sự tích thoải cung công chúa
Tiền duyên sinh ở: thượng giới tiên cung
Biến hóa lên về Động Đình trung
Thác sinh xuống, con vua thoải tộc
Điềm trời giáng phúc, thoang thoảng đưa hương
Mãn nguyệt liền, hoa nở phi phương
Da tựa tuyết ánh hường tươi tốt
Hoa cười ngọc thốt, nét ngọc đoan trang
Áo trắng hoa, chỉnh triện dung nhan
Tươi vẻ ngọc diện càng tươi sáng
Tóc mây hương thoảng, da trắng lạ lùng
Điểm yên chi, má đỏ hồng hồng
Đôi mắt phượng lóng la lóng lánh
Tai đeo vàng cánh chân dận hài hoa
Điệu lưng ong dáng ngọc thướt tha
Chuỗi tràng mạng kim sa đài các
Mỗi ngày một khác, vẻ đẹp quá ưa
Áo bạch bào phơn phớt hương đưa
Chiếc lồng cổ hây hây xạ nức
Động lòng quân tử trạnh dạ văn nhân
Nói về tài cô tài vẹn mười phân
Nói về sắc mười phần nhan sắc
Áo hoa quần trắng, tóc phượng lưng ong
Chỉnh chiện thay nhan sắc não nùng
Vịnh thơ phú ngân nga đàn hát
Phấn nhồi má hạc, sáp điểm mày ngài
Cô mặc áo màu phơn phớt lòng trai
Hài mỏ phượng khoan thai chân bước
Đàn cầm thánh thót dạo khúc năm cung
Văng vẳng nghe tiếng nhạc lạ lùng
Điểm đót nhẹ giục lòng quân tử
Ba ngàn tiên nữ trăm ả theo hầu
Người vui mừng sắm sửa trầu cau
Kẻ hầu hạ nâng khăn sửa túi
Éo le cô nhiều lỗi cách điệu trăm phần
Người thanh tân nết cũng thanh tân
Người lịch sự thêm càng lịch sự
Hằng Nga tiên tử cung quế Quảng Hàn
Vấn khăn chầu áo ngự điểm trang
Lược ngà chải, gương loan điểm đót
Khăn hồng chau chuốt chuỗi ngọc lưu ly
Vẻ thướt tha tính nết nhu mỳ
So mọi vẻ cầm kỳ thi họa
Truyền chim nhắn cá trăm sự đinh ninh
Gẩy đàn ca tang tính tang tình
Tiếng thánh thót giọng loan to nhỏ
Phỉ lòng trăng gió hội ngộ bạn tiên
Chốn Ba Bông cảnh sắc thiên nhiên
Non nọ nước ấy miền sơn thuỷ
Ấy mong tri kỷ gió lạnh sương rơi
Khen trăng già sao khéo trêu ngươi
Tiên thượng giới, bạn người hạ giới
Hoa đào còn đợi, sao thấy gió đông
Đợi rồi mong nào đã phỉ lòng
Riêng chỉ đẻ tấc lòng bối rối
Gió trăng đã trải quý tộc thiết tha
Bỗng hay đâu non nước la đà
Cánh chim nhạn cao xa bay bổng.
Bản 2 (Văn cô Ba Thoải Cung thần phù chữa bệnh)
Thần phù chỉ núi núi tan
Chỉ sông sông cạn chỉ ngàn ngàn bay
Thần phù gọi gió thét mây
Ấn thiêng quyết lĩnh ra tay khảo trừ
Thần phù tay ấn có dư
Lĩnh của Phật tổ đem về giúp dân
Nước thời lấy ở Sông Ngân
Đem về mà uống sạch không thay là.
Có tà cô trục tà ra
Một là khí huyết hai là tà tinh
Trừ yêu yêu hiện nguyên hình
Tàn nhang nước thải cứu sinh cho đồng
Cô thời hóa phép thần thông
Tiếp lộc cho đồng cứu trợ bệnh nhân
Chữ rằng thánh giáng lưu ân
Thánh cô lưu phúc thiên xuân thọ trường.
Bản 3
Hàn Sơn tụ khí chung linh
Có Cô Ba Thoải giáng sinh phù đời.
Hỡi ai đi ngược về xuôi,
Sông bao nhiêu nước ơn, người bấy nhiêu.
Nhớ xưa tích cũ Lê triều,
Có cô Ba Thoải mĩ miều thanh xuân.
Khăng khăng lắm vững cơ trần,
Phò Lê diệt Mạc, bao lần xông pha.
Ba Bông chốn ấy quê nhà,
Vì đời vững lái vượt qua thác ghềnh.
Thuyền nan rẽ sóng xung xinh,
Đón người vì nước, vì tình non sông.
Hàn Sơn, Phong Mục, Ba Bông,
Ấy nơi đón khách thoát dòng gian nguy.
Qua cơn binh lửa bất kỳ,
Ngọc chìm đáy nước cô về thuỷ cung.
Hoa đào còn đợi gió đông,
Xót người thục nữ, khăn hồng chưa trao.
Vẻ thanh giá ngọc càng cao,
Biết đâu quân tử mà trao duyên hài.
Nương dâu một phút biến giời,
Bụi trần rũ sạch ra người cung tiên.
Thuyền bè xuôi ngược các miền,
Nhớ ơn công đức lập đền khói nhang.
Lê triều sắc tặng ra ban,
Anh hùng nghiêu nữ trung can muôn đời.
Dẫu rằng nước chảy hoa trôi,
Sông kia dù cạn ơn người còn ghi.
Đêm thanh hiện giữa Thác Hàn,
Tay tiên cô gảy cung đàn nam thương.
Độ người cách trở viễn phương,
Bắc cầu Chức Nữ, Ngưu lang đợi chờ.
Thuận dòng lá thắm đề thơ,
Kẻ mong trực tiếp người chờ có khi.
Ba Bông biến hiện đi về,
Trăng thanh gió mát canh khuya bán hàng.
Nào là kẻ Bắc người Nam,
Cầu sao được vậy về đền Ba Bông.
Hài cườm nón trắng tiến dâng,
Tôn nhang phụng sự dốc lòng không sai.
Biết ra ban lộc tiếp tài,
Buôn may bán đắt gặp người gặp duyên.
Ai mà bất chứng đảo điên,
Nắm bạc nhiều tiền cũng đổ ra sông.
Thương ai chấm lính nhận đồng,
Hiếu trung trọn vẹn tam tòng đảm đang.
Thưong ai núi ngọc non vàng.
Giận ai cô để nhỡ nhàng bể khơi.
Giận thời uống nước cầm hơi,
Khi mê khi tỉnh khi chơi khi cười.
Bệnh làm tựa thể giếng khơi,
Mênh mông lai láng biết trời phưong nao.
Dò sông sông chẳng đủ sào,
Dò bể bể rộng trời cao mấy tầng.
Xem ra mới biết Sự lòng,
Tìm về Thoải phủ Ba Bông, Thác Hàn.
Kim ngân, sớ điệp lập đàn,
Dâng văn kiều thỉnh Thác Hàn Ba Bông.
Thuyền rồng nón trắng tiến dâng,
Khăn điều áo thắm tiền trăm, trầu trình.
Hình nhân lốt trắng xinh xinh,
Cứu cho lại được yên lành như chơi.
Canh ba biến hiện ra người,
Chiếc thoi bán nguyệt chèo chơi giữa dòng.
Thác hàn tới ngã Ba Bông,
Thuận buồm xuôi gió thong dong đi về.
Bầu trăng túi gió đè huề,
Khi chơi Phố Cát lúc về Đền Dâu.
Dù ai buôn bán đâu đâu,
Mười hai tháng sáu rủ nhau mà về.
Dù ai buôn bán trăm nghề,
Mười hai tháng sáu thì về Ba Bông.
Hài cườm nón trắng tiến dâng,
Lâm râm khấn nguyện chứng tâm lòng thành.
Cô bơ công chúa hách danh,
Mười hai cửa bể quyền hành trong tay.
Thủy Cung hội yến đêm ngày,
Có lệnh mẫu gọi cô về ngay.
Thác Hàn
Bản 5
Trời Nam Hải mây lồng năm sắc,
Cõi Bắc Sơn vằng vặc trăng sao.
Bốn mùa hoa nở Đông Đào,
Có cô Bơ Thoải tiền triều hiển linh.
Tóc mườn mượt rung rinh bóng liễu,
Thẳng đường ngôi, thẳng chiếu trần gian.
Cong cong nét liễu nằm ngang,
Long lanh mắt phượng lồng gương đôi hình.
Vẻ xinh xinh da ngà điểm tuyết,
Má hồng hồng vẻ nguyệt tô son.
Thanh xuân đương độ trăng tròn,
Mày ngang bán nguyệt dương đình nở hoa.
Áo mớ ba chân hài mỏ phượng,
Lưọc đồi mồi, nhẫn nhọc luồn tay.
Gương soi phấn điểm ai tày,
Cổ đeo chàng hạt, đôi tai hoãn vàng.
Vẻ dịu dàng,càng thêm linh hiển,
Cô về đồng, phán chuyện xa xôi.
Vân du góc biển, chân trời
Thông mây cưỡi gió cứu người trần gian.
Đêm đêm ngồi tựa hiên loan,
Tay tiên cô gảy cung đàn nam thương.
Độ người cách trở viễn phương
Bắc cầu Chức Nữ, Ngưu lang đợi chờ.
Thuận dòng lá thắm đề thơ
Kẻ mong trực tuyết người chờ cung phi.
Thiên đình định nhật chí kỳ
Xe loan đón rước cô về Thủy cung.
Hoa đào còn đợi gió đông,
Đợi người quân tử tơ hồng cô trao.
Vẻ thanh giá ngọc càng cao
Biết đâu quân tử mà trao duyên hài.
Nhớ lời mẫu gọi cô lên
Một phen gắn bó hai phen hẹn hò.
Dạy cô điều nhỏ tiếng to
Hương thơm ngat ngắt thơm tho lạ lùng.
Cô thương lấy ghế cô cùng
Bể sầu chưa cạn thủy cung chưa về.
Cô vân ảm đạm chiều hè
Muôn dân thành thị thôn quê ơn người.
Ai hùng nữ kiệt ai ơi
Uy linh quét sạch bầu trời sáng trong.
Chấm đồng cô lại thương đồng
Lỡ nào cô để cho đồng hàn vi.
Không thương ắt cũng nên vì
Lẽ nào cô lại chấp chi lạng vàng.
(Xin cho đệ tử có khi lạng vàng).
Có công phật thánh gia ban
Mượn cầu ô thước bắc đường sông Ngân.
Thương ai xa mấy cũng gần
Giận ai cách nửa bản chân cũng lìa.
Đèn dầu thắp ngọn đèn khuya
Canh ba giờ tý cô về bảo ngay.
Tham sân tam nghiệp đọa đày
Gian tham xảo trá tháng ngày nhuộm nhơ.
Trần gian có biết bao giờ
Mê mê sảng sảng trói vò chân tay.
Chiêm bao mộng hiện đêm ngày
Báo cho mà biết cô rày không tha.
Phải mau sám hối Bơ tòa
Kim ngân sớ điệp lẵng hoa ba mầu.
Muốn sang thời phải bắc cầu
Muốn ăn quả ngọt bảo nhau vun trồng.
Cô về thưởng lộc ban công
Khuông phù đệ tử hanh thông đời đời.
Nhất tâm tin tưởng phật trời
Cao xanh đâu lỡ phụ người nhất tâm.
Chữ rằng phật giáng lưu ân
Thần giáng lưu phúc thiên xuân thọ trường
Bản 6
Dưới Động Đình hoa rơi lai láng
Cửa rèm châu thấp thoáng bóng trăng
Đời Lê Thái Tổ trung hưng
Anh linh ra sức Liễu Thăng hàng đầu
Lệnh khoa màu theo quan sứ giả
Chọn ngày lành giáng hạ thần tôn
Ra vào ngọc điện kim môn
Danh thơm ngoài cõi tiếng đồn trong cung
Đức Mẫu Vương có lòng quảng đại
Phong cô làm công chúa thoải cung
Ngọt ngào nổi dấu thiên hương
Phấn son chải chuốt áo vàng trai lơ
Bậc thần nữ phong cô nhan sắc
Vẻ khuynh thành nhất mực trần gian
Hây hây má phấn tựa hương
Mặt hoa đầy đặn trán vuông chữ điền
Vẻ thiên nhiên hình dung tầm thước
Gót hài hoa càng bước càng xinh
Đã nên quốc sắc khuynh thành
Mày ngang bán nguyệt rành rành tựa hoa
Áo mớ ba chân hài mỏ phượng
Lược đồi mồi nhẫn ngọc luồn tay
Gương soi phấn điểm nào tày
Cổ đeo chàng mạng đôi tai hoãn vàng
Nét dịu dàng lại càng vinh hiển
Giá ngự đồng phán chuyện xa xôi
Thông chi dưới bể trên trời
Lầu son phủ tía cô ngồi thảnh thơi
Lúc nhàn hạ lên chơi tỉnh
Bắc Kén được đồng nhan sắc nết na
Thiên triều bồng báo trải qua
Quỳnh Lôi thẳng tới Thổ Hà Vạn Vân
Trải phủ Thuận qua đền Dâu
Khám Tới đền Ghềnh xuống trạm Hoàng Mai
Có phen đi hán đi hài
Qua đền Cổ Vũ Hàng Gai Hàng Bè
Trở ra về Hàng Buồm Phố Khách
Gặp Minh hồng khúc khích cười reo
Rong chơi Cầu Gỗ Hàng Đào
Trở về Hàng Bạc lại vào Phúc Tân
Tháng hai hội đền Dầm đền Sở
Ninh xá từ Đại Lộ đức Ông
Cô Bơ vui chơi Đứng mũi thuyền rồng
Yêu mến thanh đồng Lễ vật dâng hoa
Cô lại chèo ra Về đền Cây Quế
Qua cửa Xích Đằng Về đền Lảnh Giang
Bái yết Quan Đệ Tam Rồi ngược dòng sông
Tới chùa Bồ Đề Ghé qua đền Ghềnh
Chầu đức Mẫu Thoải Lại đến đền Chầu
Chầu Đệ Tứ Khâm Sai Qua cửa đền Rừng
Đền Rừng,đền Núi Qua đền Cửa Sông
Yên Định,Thái Mỗ Chèo về đền đây
Tới phủ tới đền Đền xinh cảnh lịch
Bốn mùa phong quang Thuyền rằng thuyền ai
Lơ lửng bên giang Thuyền Cô Bơ Thoải
Rước Mẫu sang đền này Tới bến cô ơi
Xin cô gác mái chèo bơi cô lên đền.
Note: Markdown doesn’t support the exact formatting of the original article.