Lễ ăn hỏi và ý nghĩa
Lễ ăn hỏi là một trong những nghi lễ trọng đại không thể thiếu trong đám cưới của người Việt. Trong lễ này, bài khấn gia tiên được đọc lên một cách trang trọng, là lời chúc phúc và tôn vinh các vị thượng đế. Lễ ăn hỏi là cột mốc quan trọng đánh dấu sự hợp nhất của hai gia đình và hình thành mái ấm gia đình hạnh phúc. Lễ ăn hỏi thường diễn ra trước đám cưới vài ngày hoặc nửa tháng.
Lễ ăn hỏi và lễ khấn gia tiên
Trong lễ ăn hỏi, việc khấn gia tiên cũng không thể thiếu. Đây là một nghi lễ cổ truyền của người Việt, thể hiện lòng biết ơn và tôn trọng đối với tổ tiên và gia đình. Sau khi người chủ hôn tuyên bố lý do và mong muốn tạo hạnh phúc cho đôi trẻ, nhà trai và nhà gái sẽ đồng ý và tiến hành mở nắp tráp lễ ăn hỏi.
Tráp lễ ăn hỏi thường được đặt giữa bàn thờ, kèm theo những lễ vật khác được nhà trai mang sang để dâng lên bàn thờ gia tiên. Sau đó, cô dâu sẽ được bố hoặc mẹ dắt ra nơi diễn ra lễ để chào hỏi và trao tay cho chú rể làm lễ gia tiên. Lễ bái lạy gia tiên được tiến hành để xin phép và nhận được sự chấp thuận và chúc phúc của những người đã khuất.
Ý nghĩa và ý thức của lễ khấn gia tiên
Lễ khấn bàn thờ gia tiên trong lễ ăn hỏi là việc tuân thủ nghi thức truyền thống của người Việt. Đây là cách để tưởng nhớ và kính trọng tổ tiên, gốc gác và dòng họ. Việc thắp hương và khấn gia tiên lên bàn thờ gia tiên trong lễ ăn hỏi là cách để thông báo với các vị đã khuất về sự thay đổi trong gia đình và xin ơn cho sự hạnh phúc và ấm cúng của đôi uyên ương.
Lễ khấn gia tiên diễn ra cả tại nhà trai và nhà gái. Tại nhà trai, lễ thắp hương và khấn gia tiên thường diễn ra trước khi nhà trai chuẩn bị đến nhà gái để diễn ra lễ ăn hỏi. Tại nhà gái, lễ đọc bài văn khấn gia tiên thường được tiến hành sau khi hai bên đã thưa chuyện và nhận được sự đồng ý của hai gia đình.
Nam Mô A Di Đà Phật!
- Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ ngài Bản xứ Thổ Địa, ngài Bản gia Táo Quân cùng chư vị Tôn thần.
- Con kính lạy tổ tiên họ…. chư vị Hương linh.
Tín chủ(chúng) con là: ………………………………
Ngụ tại: …………………………………………………..
Hôm nay là ngày… tháng…. năm………………
Tín chủ chúng con có con trai (con gái) kết duyên cùng ……………….. ( người đọc lời bài khấn gia tiên trong lễ ăn hỏi cần xưng rõ tên tuổi địa chỉ của mình )
Con của ông bà: ………………………………………
Ngụ tại: …………………………………………………..
Nay thủ tục hôn lễ đã thành. Xin kính dâng lễ vật, dâng lên trước án. Gọi là theo thủ tục nghi lễ hợp hôn và hợp cẩn, trước linh toạ Ngũ tự Gia thần chư vị Tôn linh, trước linh bài liệt vị gia tiên chư chân linh xin kính cẩn khấn cầu
Kính lạy trước linh tọa Ngũ tự Gia thần chư vị Tôn linh, trước linh bài liệt vị Gia tiên, trước Phúc Tổ Di Lai, ông Tơ bà Nguyệt. Xin kính cẩn khẩn cầu:
Sinh trai có vợ (nếu là nhà trai),
Sinh gái có chồng (nếu là nhà gái),
Lễ mọn kính dâng,
Duyên lành gặp gỡ,
Giai lão trăm năm,
Vững bền hai họ,
Nghi thất nghi gia,
Có con có của.
Cầm sắt giao hoà,
Trông nhờ phúc Tổ.
Giãi tấm lòng thành, xin được phù hộ độ trì.
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Cẩn cáo!
Lễ khấn gia tiên trong lễ ăn hỏi không chỉ là một nghi lễ truyền thống, mà còn thể hiện sự ý thức và tôn trọng đối với gia đình và tổ tiên. Việc tuân thủ nghi thức này không chỉ giúp giáo dục con cháu về bản sắc văn hóa dân tộc mà còn mang lại hạnh phúc và may mắn cho hai gia đình trăm năm sau này.