Hãy để tôi kể cho bạn một câu chuyện để bạn cảm nhận rõ hơn về vấn đề này. Vào thời kỳ nhà Minh, có một người thầy giáo, dù cuộc sống khó khăn nhưng hàng ngày ông vẫn dành thời gian để cảm tạ sự may mắn mà trời xanh ban tặng. Vợ của ông không hiểu tại sao ông lại coi ba bữa cháo loãng như là hưởng phúc.
Người thầy giải thích: “Sống trong thời bình, không có chiến tranh và tai họa, đó là hạnh phúc lớn nhất. Hàng ngày có áo mặc, có thức ăn, không phải chịu đông lạnh hay đói khát, đó là hạnh phúc lớn thứ hai. Không sao bệnh tật, không gặp tai nạn, không có người tù trong nhà tù, đó là hạnh phúc lớn thứ ba. Chúng ta đã có cả ba điều đó, vậy tại sao không coi mình là phúc.”
Nhiều người cho rằng người thầy không thành đạt, nhưng ông lại tự cảm thấy hạnh phúc. Bởi vì ông hiểu rằng hạnh phúc của mình đến từ góc độ tương đối. Người ta thường nói: “Đừng khóc vì không có đôi giày, hãy mỉm cười vì có chân để đi.” Nếu chúng ta thay đổi góc nhìn, thay đổi tâm trạng của mình, cuộc sống cũng sẽ thay đổi theo.
Biết đủ là biết trân trọng những gì chúng ta đang có ở hiện tại. Hãy quý trọng những điều chúng ta đã có thay vì lúc nào cũng nghĩ mình thiếu thốn. Nếu chúng ta không coi trọng, những thứ đang có hiện tại có thể sẽ rời xa chúng ta.
Cách để tránh tai họa là biết trân trọng cuộc sống hiện tại của chúng ta. Sức khỏe và sinh mệnh là những tài sản quý giá nhất của mỗi người, nhưng chúng ta thường xem nhẹ nó cho đến khi mất đi rồi mới hối tiếc.
Vì vậy, đại nạn không chết, bệnh nặng mà khỏi sẽ khiến con người hiểu rõ hơn về việc biết đủ và tăng thêm niềm hạnh phúc. Ngược lại, nếu không biết đủ và tham lam, chúng ta có thể sẽ lạc lối và gánh chịu những tai họa không cần thiết.
Biết đủ là hạnh phúc?
Trong cuộc sống, có rất nhiều lúc chúng ta cảm thấy không thỏa mãn, công việc và sự nghiệp không diễn ra như ý. Thậm chí, chúng ta còn oán trách trời không công bằng, oán trách cha mẹ không cho một hoàn cảnh sống thuận lợi. Và khi nhìn đến tương lai, chúng ta lại oán trách con cái không thành công như mong muốn. Tất cả những bất mãn này đều xuất phát từ việc chúng ta không biết đủ.
Lý do mà con người không biết đủ là do dục vọng, lòng tham và những mong đợi không thực tế. Dục vọng vô biên khiến con người luôn muốn có nhiều hơn, và do đó họ không biết đủ. “Không biết đủ” là một tâm lý tự nhiên của con người, trong khi “biết đủ” thể hiện sự lạc quan và tư duy tích cực.
Việc biết đủ và không đủ là một quá trình phụ thuộc vào thời đại, hoàn cảnh, độ tuổi và kinh nghiệm cuộc sống. Đối với người trẻ sống trong nghèo khó, việc không cảm thấy đủ mới là điều chính đáng. Nhưng đối với một nhóm người giàu có, nếu họ không thấy đủ về tri thức, cuộc sống của họ có thể trở nên vô nghĩa.
Biết đủ giúp con người trở nên bình tĩnh, lạc quan và tự do hơn. Ngược lại, không biết đủ sẽ khiến con người lúng túng và khó thỏa mãn. Những người biết đủ hiểu rõ những gì nên và không nên làm. Sự khác biệt giữa họ và người không biết đủ là hạn độ. Hạn độ là sự đúng mực, là trí tuệ và mức độ của con người. Người biết đủ luôn có hạn độ, do đó không dễ mắc phải lỗi lầm và đánh mất lương tâm.
Biết đủ cũng có nghĩa là có lòng rộng lượng. Một tâm trạng rộng lượng có thể chứa đựng tất cả mọi thứ. Vì vậy, người biết đủ không cần đấu tranh và đòi hỏi quá nhiều. Tâm lý của họ luôn cân bằng và họ luôn thấy thỏa mãn và giàu có.
Biết đủ cũng đòi hỏi sự khoan dung. Khoan dung với người khác, khoan dung với xã hội và khoan dung chính bản thân. Đó mới là cách để có một không gian tồn tại rộng lớn. Chính vì vậy, cổ nhân dạy rằng: “Hãy biết đủ để có niềm vui!”
Vậy sống trên đời, biết đủ là hạnh phúc!
Trúc Chi