Bát hương được ví là linh hồn của bàn thờ, là món đồ thờ cúng không thể thiếu trong không gian thờ phụng tổ tiên. Giống như những món đồ thờ khác, gia chủ cần biết cách bày bàn thờ có 3 bát hương để giữ được tính trang trọng và linh thiêng cho ban thờ. Đừng bỏ qua bài viết dưới đây để tìm hiểu rõ hơn về cách bày ban thờ sao cho chuẩn chỉnh bạn nhé!
1. Giải thích 3 bát hương trên bàn thờ có ý nghĩa gì?
Thờ 3 bát hương là thờ những ai? Bàn thờ 3 bát hương tượng trưng cho 3 yếu tố gồm: Phúc – Lộc – Thọ với ý nghĩa như sau:
- Phúc: Thờ quan thần linh ban cho ta chữ Phúc. Gia chủ xin được thần linh ban cho may mắn, bình an, thịnh vượng;
- Lộc: Thờ bà cô ông mãnh, những người chết trẻ trong gia đình ban cho ta chữ Lộc. Gia chủ xin được gặp nhiều may mắn, tài lộc trong công việc và trong cuộc sống;
- Thọ: Thờ tổ tiên, ông bà ban cho ta chữ Thọ. Ý nghĩa của bát hương này là mong cầu ông bà phù hộ cho gia chủ sức khỏe dồi dào, sống lâu trăm tuổi. Đồng thời, bát hương này cũng mang ý nghĩa những người con, người cháu luôn tưởng nhớ, biết ơn tiên tổ, nguồn cội của gia đình.
Thứ tự thắp hương với ba bát hương trên bàn thờ gia tiên lần lượt như sau:
- Thờ thần linh;
- Thờ gia tiên tiền tổ;
- Thờ Bà cô tổ hay bà cô, ông mãnh, huyền cậu, huyền cô,…
2. Có nên đặt 3 bát hương trên bàn thờ không?
Đáp án là: Có. Theo quan niệm của người Việt từ xưa tới nay thì thứ bậc, vai vế là điều rất quan trọng cả trong đời sống và trong thờ cúng. Vào những ngày giỗ, Tết, ngày rằm, mùng 1,… khi cúng gia tiên gia chủ sẽ mời đầy đủ các vị thần linh, tiên tổ về. Và bát hương chính là nơi ngự lại của các vị. Nếu chỉ có 1 bát hương thì sẽ không đúng ngôi thứ ngự trị cho các bậc bề trên.
Do đó, để các vị thần linh, tổ tiên có thể thoải mái về chứng giám cho lòng thành của gia chủ thì bạn nên bày 3 bát hương trên bàn thờ. Dù là con thứ hay con trưởng trong gia đình cũng nên sắp bàn thờ 3 bát hương.
3. Cách bày bàn thờ có 3 bát hương chi tiết
3.1. Vị trí đặt 3 bát hương trên bàn thờ
Vị trí, cách bài trí 3 bát hương trên bàn thờ gia tiên có nhiều sự khác biệt tùy phong tục từng vùng miền. Tuy nhiên, vẫn có một số quy tắc nhất định khi bài trí bộ đồ thờ 3 bát hương như sau:
- Bát hương ở giữa, to nhất, cao nhất: Chuyên thờ các quan Thần linh là Thổ Công, Thổ Địa, Long Mạch, Thần Đất, Táo Quân, Ngũ phương, Ngũ thổ,… Họ là những bậc Thánh tối cao, được người đời kính ngưỡng;
- Bát hương bên phải, khi đứng nhìn từ ngoài vào ban thờ: Thờ Gia tiên tiền tổ, ông bà cụ kỵ,…;
- Bát hương bên trái, khi đứng nhìn từ ngoài vào ban thờ: Thờ Bà cô tổ hay bà cô, ông mãnh, huyền cậu, huyền cô,…
3.2. 2 cách sắp xếp 3 bát hương trên bàn thờ
Bàn thờ có 3 bát hương là cách bài trí chuẩn nhất theo quan niệm tâm linh và phong thủy. Gia chủ có thể xếp ngang, xếp dọc các bát hương trên bàn thờ đều được. Nếu xếp dọc thì nên sử dụng bàn thờ tam cấp sẽ đẹp hơn.
Trường hợp xếp dọc:
- Bát hương thờ thần linh đặt ở giữa bàn thờ, nằm trên cùng và cách tường 10cm.
- Bát hương gia tiên đặt ở giữa bàn thờ, phía dưới và trước bàn thờ thần linh, cách mép sau khoảng 10cm;
- Bàn thờ bà Cô ông Mãnh đặt ở giữa bàn thờ, phía trước bàn thờ thần linh và gia tiên, cách mép sau khoảng 10cm.
Trường hợp xếp ngang:
- Toàn bộ bát hương đặt ngang hàng nhau, cách tường khoảng 10cm. Bát hương thần linh nên kê cao hơn so với bàn thờ khoảng 5 – 10cm. Bát hương thần linh đặt chính giữa, làm điểm mốc của 3 bát hương;
- Bát hương gia tiên nằm bên phải, cách bát hương thần linh khoảng 10 – 15cm khi nhìn từ ngoài vào;
- Bát hương bà cô ông mãnh nằm bên trái, cách bát hương thần linh khoảng 10 – 15cm khi nhìn từ ngoài vào.
3. Nên làm gì trước khi đặt 3 bát hương lên bàn thờ?
Bên cạnh vị trí đặt, việc lựa chọn, thanh tẩy và bốc bát hương cũng có vai trò vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số lưu ý gia chủ cần nắm vững để sắp xếp bát hương đúng, tránh phạm phải những điều kiêng kỵ.
- Lựa chọn bát hương: Khi lựa chọn bộ 3 bát hương Bát Tràng, gia chủ cần lưu ý bát hương phải còn nguyên vẹn, không sứt mẻ, nứt vỡ. Đồng thời, bát hương cần có kích thước phù hợp với không gian thờ cúng và các đồ thờ tự trên ban thờ. Gia chủ không nên mua bát nhang có chữ viết, ký tự tiếng Hán hoặc có màu vàng, hồng hay đỏ. Bởi lẽ, những màu sắc trên đại diện cho bát hương được thờ phụng trong đình, miếu, chùa chiền;
- Thanh tẩy bát hương: Sau khi mua về, gia chủ cần phải lau rửa bát nhang thật sạch bằng nước hoa bưởi hoặc dùng gừng giã nhỏ, đun sôi lên. Tiếp theo, dùng khăn sạch nhúng nước gừng để thanh tẩy bên trong và bên ngoài bát hương. Đợi đến khi ráo nước thì dùng khăn khô lau lại bát hương 1 lần nữa;
- Bốc bát hương: Sau khi đã được thanh tẩy, gia chủ cần lót xuống đáy bát nhang 1 miếng tráng kim vàng rồi bốc bát hương đúng theo quy trình chuẩn.
4. Lưu ý khi bày bàn thờ có 3 bát hương
Ngoài cách bày bàn thờ có 3 bát hương kể trên, gia chủ cũng cần lưu ý những vấn đề sau để tránh phạm lỗi, làm mất lòng thần linh, gia tiên:
- Ưu tiên chọn bát hương bền, đẹp, có thời gian sử dụng dài lâu;
- Khi thay bát hương nên thay bằng tro trấu thơm, không được dùng cát. Gia chủ có thể mua tro trấu thơm ở các cửa hàng vàng mã. Trấu là đại diện của hạt ngọc trời, mang ý nghĩa sạch sẽ, cao quý;
- Khi dọn dẹp bàn thờ gia tiên, gia chủ không được tự ý xê dịch hay thay đổi vị trí bát thương. Việc xê dịch bát hương khi chưa xin phép sẽ phạm tới thần linh, gia tiên, dễ đem lại những điều không tốt cho gia chủ.
Trên đây là thông tin giải thích 3 bát hương thờ ai, cách bày bàn thờ có 3 bát hương đẹp, chuẩn phong thủy. Gia chủ cần nắm vững những lưu ý kể trên để sắp xếp bàn thờ khoa học, phù hợp với yếu tố thẩm mỹ và tâm linh, góp phần mang lại những điềm may mắn, thuận lợi cho gia đình.