Cúng đất đai: Lễ cúng truyền thống đầy ý nghĩa
Lễ cúng đất đai, còn được gọi là lễ cúng thổ địa, thổ công, cúng tạ đất, v.v… là một nghi thức truyền thống của người Việt Nam, đặc biệt là người phường Đông. Lễ cúng này mang ý nghĩa thiêng liêng và đa sắc màu về tôn giáo và văn hóa. Vậy cúng đất đai là gì? Cách cúng đất đai thổ công như thế nào? Cùng Mua Bán tìm hiểu chi tiết trong bài viết này nhé!
I. Cúng đất đai là gì?
Lễ cúng đất đai, hay còn gọi là lễ cúng Thổ Công, được coi là một trong những ngày lễ quan trọng đối với người Á Đông, đặc biệt là người theo đạo Phật.
Cúng đất đai là nghi thức lễ cúng thần linh nhằm báo cáo với thần Thổ Công, Thổ Địa những công việc đã làm trong năm cũ. Mục đích của lễ cúng đất đai là cảm tạ và cầu xin các vị thần phù hộ công việc làm ăn trong năm mới được thuận lợi và may mắn.
II. Ý nghĩa lễ cúng đất đai thổ công
Theo quan niệm dân gian, mỗi mảnh đất nơi chúng ta sinh sống và làm việc đều có những vị thần linh trấn giữ và bảo hộ. Thổ công, mẹ đất, là vị thần cai trị đất đai. Lễ cúng đất đai mang ý nghĩa cảm tạ sự nâng đỡ và bảo hộ của Thổ công. Đồng thời, cầu xin Thổ công phù hộ độ trì cho gia đình có một năm làm ăn phát tài, phát đạt.
Lễ cúng đất đai thổ công được tổ chức với nhiều mục đích khác nhau. Thông thường, người tổ chức lễ cúng khấn vái để xin phép động thổ xây dựng, làm ăn, các công việc liên quan đến đất như san lấp đất, đào giếng khoan, v.v…
III. Cúng đất đai vào ngày nào
Việc xác định thời gian cúng đất đai rất quan trọng. Thông thường, lễ cúng đất đai được tổ chức vào 2 thời điểm sau đây:
-
Lễ cúng đất đai cuối năm: Thường diễn ra vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm và trùng với ngày lễ cúng ông Công ông Táo.
-
Lễ cúng đất đai đầu năm: Thường tổ chức vào ngày Mùng 3 hoặc Mùng 4 Tết.
Lưu ý: Gia chủ nên xem xét tử vi của bản thân để tổ chức vào ngày giờ phù hợp với vận mệnh của mình, tránh những ngày giờ xung khắc, kiêng kỵ để mọi việc được suôn sẻ nhất.
IV. Cách cúng đất đai Thổ Công
Cách cúng đất đai Thổ Công trong nhà và ngoài trời thường giống nhau. Dưới đây là từng bước hướng dẫn cho bạn cách cúng đất đai:
-
Bước 1: Xem ngày giờ cẩn thận trước khi thực hiện lễ cúng. Hãy chọn ngày hợp với tuổi và vận mệnh của gia chủ để tổ chức lễ.
-
Bước 2: Chuẩn bị mâm cúng đất đai đầy đủ đồ ăn và trà bánh. Có 2 loại mâm cúng đất đai phổ biến là mâm cúng mặn và mâm cúng chay.
-
Bước 3: Sau khi đã chuẩn bị hoàn tất mâm cúng, gia chủ sẽ thắp đèn thờ hoặc đèn sáp phù hợp với không gian của buổi cúng.
-
Bước 4: Tiến hành đọc bài văn khấn cúng đất đai để hoàn thành lễ cúng.
Lưu ý:
- Tránh những ngày đại kỵ như Thọ Tử, Tam nương, Nguyệt kỵ, v.v…
- Lễ cúng đất đai có thể được tổ chức trong nhiều không gian khác nhau. Lễ cúng đúng chuẩn nhất là được thực hiện ở ngoài trời, nhưng cũng có thể tổ chức trong nhà.
V. Chuẩn bị mâm cúng đất đai gồm những gì
Mâm cúng đất đai là nơi tưởng nhớ đến vị Thổ thần. Đây là lễ vật để tạ ơn sự giúp đỡ của Thần và hy vọng Thổ công sẽ tiếp tục nâng đỡ gia chủ tránh xa vận hạn, mang lại bình an và thăng tiến.
1. Chuẩn bị mâm cúng mặn
Một mâm cúng đất đai bao gồm:
- Gà luộc nguyên con hoặc chân giò luộc.
- Hoa cúng (thường chọn hoa cúc, hoa đồng tiền, v.v…).
- Nhang.
- Đèn thờ hoặc đèn cầy.
- Trầu cau.
- Trà, thuốc là.
- Nước lọc, nước ngọt.
- Rượu trắng.
- Gạo, muối.
- Cháo trắng.
- Bánh kẹo.
2. Chuẩn bị mâm cúng chay
Mâm cúng chay thường dành cho người theo đạo Phật. Trong trường hợp này, việc bày mâm cúng đất đai không cần quá cầu kỳ, chỉ cần chuẩn bị đơn giản:
- Hoa tươi.
- Trái cây.
- Một số món ăn chay.
- Hương đèn đặt ở bàn thờ Phật.
VI. Cách bài trí mâm lễ cúng đất đai
Theo tập tục dân gian, cách bài trí mâm lễ cúng đất đai như sau:
- Bát hương của thổ thần nằm ở giữa, bên trái là bát hương của bà cô Tổ, bên phải là bát hương tổ tiên. Lễ vật còn lại sắp xếp theo thứ tự ngắn gọn.
- Trước khi cúng, cần khấn xin phép Thổ Công để tổ tiên được về hưởng lễ.
- Nếu không xin phép, tổ tiên sẽ không phù hộ giúp đỡ xây dựng thuận lợi hay mang lại may mắn bình an cho gia đình.
- Có những truyền thống cho biết, trước khi cúng lễ Thổ công, người ta phải ăn trước một miếng vì sợ ngài bị đầu độc. Miền Bắc thì vẫn cúng bình thường.
VII. Vàng mã cúng thổ công cần chuẩn bị những gì
Bên cạnh các lễ vật đã được chia sẻ ở trên, vàng mã là thứ không thể thiếu trong lễ cúng đất đai. Cách chuẩn bị vàng mã phụ thuộc vào từng gia đình. Một mâm vàng mã cúng đất đai Thổ Công gồm có:
- Bộ ngũ phương gồm 5 ông ngựa với 5 màu sắc khác nhau, đi kèm với 5 bộ mũ áo và cờ kiếm. Nên đặt 10 lễ tiền vàng trên lưng của 5 ông ngựa.
- Bộ thần linh gồm ông ngựa màu đỏ đi kèm với cờ, áo mũ, kiếm và tiền vàng.
- Đĩa lớn để đựng 50 lễ vàng.
- Cây vàng hoa đỏ.
- Cây vàng ngũ phương.
VIII. Bài cúng lễ tạ đất đai đầu năm và cuối năm
Sau khi bắt đầu lễ cúng, gia chủ khấn xin và đọc bài văn khấn cúng đất đai như sau:
Hôm nay là ngày mùng 2 (hoặc 16) tháng … năm …
Gia chủ thành tâm xin dâng hương hoa quả, gạo muối, giấy tiền vàng bạc, bánh kẹo, … cúng cho các Chư Thần, Ông Bà, các vị khuất mày khuất mặt, cô bác đất đai trong khu vực này.
Vậy xin tất cả các Chư Thần, Ông Bà, các vị khuất mày khuất mặt, cô bác đất đai trong khu vực này thọ nhận chứng minh ủng hộ cho gia chủ.
NAM MÔ QUAN THẾ ÂM BỒ TÁT chứng minh (3 lần)
Mô Phật – Lễ vật của gia chủ có điều gì sơ sót, gia chủ xin tất cả các Chư Thần, Ông Bà, các vị khuất mày khuất mặt, cô bác đất đai trong khu vực niệm tình, hoan hỉ tha thứ.
NAM MÔ QUAN THẾ ÂM BỒ TÁT (3 lần)
(Bài cúng này nguyện 2 lần)
Khi nhang sắp tàn, đọc:
NAM MÔ QUAN THẾ ÂM BỒ TÁT (7 lần)
Mô Phật – Lễ cúng đã kết thúc. Gia chủ xin tất cả các Chư Thần, Ông Bà, các vị khuất mày khuất mặt, cô bác đất đai trong khu vực ở đâu trở về đó, và cho gia chủ xin cáo thỉnh lễ vật.
NAM MÔ QUAN THẾ ÂM BỒ TÁT chứng minh (3 lần)
(Trộn gạo muối rải trước, đốt giấy tiền sau)
IX. Văn khấn lễ tạ đất đai đầu năm và cuối năm
Nam Mô A Di Đà Phật! (lặp lại 3 lần)
Con kính lạy Quan đương xứ thổ địa chính thần.
Con kính lạy Thổ địa Ngũ phương Long mạch Tôn thần.
Hôm nay nhằm ngày… tháng… năm…, nhằm tiết…
Chúng con là… Ngụ tại…
Hôm nay con thành tâm sắm sanh phẩm vật, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình cáo Chư vị Tôn Thần về việc lễ tạ thần Thổ Địa.
Gia đình con có duyên lành mà đến an cư lạc nghiệp nơi này. Tạ ơn Thổ thần che chở, ban ân, đất này được phong thủy yên lành, khí sung, mạch vượng, bốn mùa không hạn ách tai bay, tám tiết có điềm lành tiếp ứng. Trong ngoài ấm êm, sung túc, toàn gia mạnh khỏe.
Hôm nhằm ngày lành tháng tốt, chúng con đã sắm sửa lễ tạ mong báo đáp ân thâm, tỏ lòng tôn kính. Kính xin Chư vị Tôn Thần lai giáng án tiền, nhận hưởng lễ vật, chứng minh tâm đức.
Kính mong thần linh Thổ địa sẽ tùy duyên ứng biến phù hộ cho gia đình con được an cư lạc nghiệp, đạt như ước nguyện, cho nhà cao cửa rộng, tăng tài thăng tiến, cho nhân vật hưng long.
Xin kính thỉnh Bản gia tiên tổ liệt vị chân linh đồng lai hâm hưởng.
Cẩn cáo!
Nam Mô A Di Đà Phật! (lặp lại 3 lần)
X. Một số điều lưu ý khi cúng đất đai nhà cửa thổ công
Ngoài những vấn đề đã được đề cập ở trên, cần lưu ý một số điều quan trọng sau đây:
- Lễ cúng đất đai phải được thực hiện thành tâm. Người thực hiện không nên quá nặng chấp niệm, mong cầu và tham lam.
- Trong lễ cúng Thổ công, không nên giết mổ gia súc, gia cầm.
- Gia chủ nên tắm rửa sạch sẽ, mặc đồ chỉn chu, lịch sự khi thực hiện nghi lễ cúng bái.
- Có thể chép kinh ra giấy hoặc lưu lại trên điện thoại để đọc. Tuyệt đối không để kinh dưới đất vì đây được xem là hành động bất kính với Thần linh. Cần có thái độ nghiêm túc, thành tâm khi đọc kinh.
Tóm lại, lễ cúng đất đai mang ý nghĩa đặc biệt và phổ biến trong cuộc sống của mọi người qua nhiều thế hệ. Đây là tục lệ truyền thống cần được duy trì và phát triển. Hy vọng với bài viết này, bạn đã có thêm nhiều thông tin hữu ích về cách cúng đất đai đúng cách và chuẩn bị mâm cúng đất đai phù hợp nhất.